Vấn đề của tâm thần là vấn đề của não bộ và không có nguyên nhân duy nhất gây ra bệnh tâm thần. Chúng có thể là các vấn đề liên quan đến tư duy, cảm xúc, hành vi, nhận thức, lạm dụng chất hay vấn đề về gia đình, cá nhân, và các rối loạn tâm thần. Chính vì vậy người ta cho rằng chúng bắt nguồn từ nhiều yếu tố khác nhau (đôi khi kết hợp với nhau). Dưới đây là một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến việc liệu một người có mắc bệnh tâm thần hay không:
1. Yếu tố sinh học:
- Chất dẫn truyền thần kinh (neurotransmitters): Mất cân bằng hoặc thay đổi trong các chất dẫn truyền thần kinh trong não (như serotonin, dopamine … ) có thể ảnh hưởng đến tâm trạng, suy nghĩ và hành vi, dẫn đến các bệnh rối loạn tâm thần như trầm cảm, lo âu, rối loạn lưỡng cực,…
- Di truyền: Các chuyên gia từ lâu đã nhận thấy rằng nhiều bệnh tâm thần có xu hướng di truyền trong gia đình, cho thấy yếu tố di truyền đóng vai trò nhất định. Ví dụ, những người có người thân mắc bệnh tâm thần – chẳng hạn như tự kỷ, rối loạn lưỡng cực, trầm cảm nặng và tâm thần phân liệt – có thể có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bạn chắc chắn sẽ mắc bệnh.
2. Yếu tố môi trường:
- Trải nghiệm thời thơ ấu: Những trải nghiệm tiêu cực trong thời thơ ấu như lạm dụng, bỏ bê, thiếu thốn tình cảm có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tâm thần sau này.
- Căng thẳng: Căng thẳng do công việc, học tập, các mối quan hệ hoặc các vấn đề khác trong cuộc sống có thể dẫn đến các triệu chứng tâm lý như lo lắng, bồn chồn, khó ngủ và thậm chí là trầm cảm.
- Trải nghiệm sống: Những biến cố căng thẳng trong cuộc sống mà bạn đã trải qua có thể góp phần vào việc phát triển bệnh tâm thần. Ví dụ, trải qua các sự kiện chấn thương có thể gây ra tình trạng như PTSD (rối loạn căng thẳng sau sang chấn), trong khi việc thay đổi người chăm sóc chính nhiều lần trong thời thơ ấu có thể ảnh hưởng đến việc phát triển rối loạn gắn bó.
- Lạm dụng chất kích thích: Việc sử dụng rượu bia, ma túy và các chất kích thích khác có thể ảnh hưởng đến hoạt động của não bộ và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tâm thần.
3. Yếu tố tâm lý:
- Cơ địa: Một số người có thể có cơ địa dễ bị tổn thương hơn với các bệnh tâm thần do các yếu tố di truyền hoặc môi trường.
- Cách suy nghĩ và hành vi: Những cách suy nghĩ tiêu cực, phi thực tế hoặc những hành vi tự hại có thể dẫn đến các vấn đề về tâm lý như trầm cảm, lo âu hoặc rối loạn ăn uống.
4. Yếu tố xã hội:
- Sự kỳ thị và phân biệt đối xử: Những người mắc bệnh tâm thần thường phải đối mặt với sự kỳ thị và phân biệt đối xử từ xã hội, điều này có thể khiến họ cảm thấy xấu hổ, cô lập và làm trầm trọng thêm các triệu chứng bệnh.
- Thiếu sự hỗ trợ: Việc thiếu sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè và cộng đồng có thể khiến người mắc bệnh tâm thần khó khăn hơn trong việc điều trị và hồi phục.
Cần lưu ý rằng:
- Không có nguyên nhân duy nhất gây ra bệnh tâm thần. Thường là do sự kết hợp của nhiều yếu tố sinh học, môi trường, tâm lý và xã hội.
- Mức độ nghiêm trọng của bệnh tâm thần có thể khác nhau ở mỗi người.
- Các bệnh tâm thần có thể điều trị được với sự hỗ trợ phù hợp từ chuyên gia y tế và sự quan tâm của gia đình và cộng đồng.
Nếu bạn đang gặp các vấn đề về tâm lý, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia đến từ các cơ sở điều trị uy tín như Bệnh viện Bạch Mai, Phòng khám bác sĩ Phi để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.