Khóa học ‘Đường về bản sắc Việt Nam’ vừa khép lại, đánh dấu một hành trình đầy cảm xúc nơi học viên không chỉ được khám phá cội nguồn văn hóa, lịch sử, mà còn tìm thấy giá trị bản sắc trong chính mình. Với 6 chuyên đề chuyên sâu, chương trình đã thu hút đông đảo học viên từ các bạn trẻ, người làm nghề sáng tạo đến những người trưởng thành đang tìm kiếm tri thức và sự kết nối với dân tộc. Đây là minh chứng sống động cho sứ mệnh khai phóng của Viện Libero – Viện nghiên cứu và phát triển giáo dục khai phóng, nhằm trang bị tri thức và khơi dậy tinh thần tự do, sáng tạo trong mỗi cá nhân.
Khóa học bao gồm 6 chuyên đề độc đáo, mỗi chuyên đề mang đến những góc nhìn phong phú về lịch sử, văn hóa và bản sắc Việt Nam:
Chuyên đề 1: Sự ra đời của Việt Nam
Học viên đã được trở về những ngày đầu hình thành dân tộc Việt Nam, nơi khởi nguồn của một cộng đồng nhỏ bé nhưng đầy kiên cường. Xuất phát từ câu hỏi “Người Việt đến từ đâu?”, người học sẽ được dẫn dắt khám phá cội rễ lịch sử, từ những bước chân đầu tiên trên mảnh đất này đến không gian phát triển ban sơ của người Việt. Chuyên đề làm sáng tỏ sự giao thoa và tiếp biến văn hóa với các nền văn minh lớn như Trung Quốc và Ấn Độ, đồng thời nhấn mạnh vai trò của làng xã, nền nông nghiệp lúa nước và các cơ tầng kinh tế, chính trị, văn hóa đã định hình bản sắc dân tộc.
Chuyên đề này không chỉ dừng lại ở việc tìm hiểu nguồn gốc, mà còn giải thích cách người Việt thích nghi và sáng tạo để duy trì bản sắc văn hóa riêng biệt. Qua sự chọn lọc và phát triển các yếu tố bản địa, người Việt đã xây dựng nên tinh thần tự chủ và ý thức cộng đồng gắn bó mạnh mẽ ngay từ buổi đầu lịch sử. Chuyên đề vì thế không chỉ là bài học về quá khứ, mà còn là chìa khóa để hiểu rõ hơn những giá trị bền vững đã làm nên sức mạnh và bản lĩnh dân tộc Việt Nam.
Chuyên đề 2: Vật tổ của người Việt đến từ đâu
Chuyên đề này mang đến cho học viên một cái nhìn sâu sắc về những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc qua các vật tổ – những biểu tượng linh thiêng, gắn liền với tín ngưỡng và đời sống tâm linh của người Việt từ thời xa xưa. Vật tổ không chỉ là những hiện vật mang tính biểu tượng, mà còn phản ánh mối quan hệ giữa con người và tự nhiên, giữa thế giới trần gian và thế giới tâm linh. Trong suốt chiều dài lịch sử, vật tổ đã đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì, bảo vệ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, đặc biệt trong các lễ hội, nghi thức tôn giáo và sinh hoạt cộng đồng. Chuyên đề cũng làm nổi bật vai trò của vật tổ trong nghệ thuật, từ những tác phẩm điêu khắc, tranh vẽ đến các đồ thờ, mang trong mình những giá trị thẩm mỹ sâu sắc. Các hình ảnh vật tổ thường gắn liền với những yếu tố thiên nhiên, như cây cối, động vật, và các yếu tố tâm linh, qua đó thể hiện niềm tin, sự tôn kính và mong muốn bảo vệ sự sống.
Góc nhìn lịch sử của thầy Đinh Hồng Hải, với sự kết hợp giữa nghiên cứu lịch sử và văn hóa dân gian, đã mở ra những khám phá mới mẻ, thú vị về mối quan hệ giữa vật tổ và các yếu tố lịch sử, xã hội. Những quan điểm của thầy giúp học viên hiểu rõ hơn về cách mà vật tổ không chỉ tồn tại như những di sản văn hóa, mà còn phản ánh sự chuyển biến và phát triển của xã hội Việt Nam qua các thời kỳ. Đây là một hành trình tìm về cội nguồn, làm sống lại những giá trị truyền thống và giúp thế hệ trẻ hôm nay thêm tự hào về bản sắc dân tộc.
Chuyên đề 3: Sự trưởng thành của Việt Nam
Chuyên đề này tập trung tái hiện hành trình lịch sử đầy biến động và đáng tự hào của dân tộc Việt Nam từ thế kỷ X đến thế kỷ XIX. Đây là giai đoạn mà cộng đồng cư dân tại châu thổ sông Hồng từng bước phục hồi độc lập, tự chủ sau hơn một nghìn năm Bắc thuộc, để rồi vươn lên xây dựng một quốc gia thống nhất và mở rộng lãnh thổ thành hình chữ S như ngày nay. Nội dung chuyên đề làm rõ tiến trình mở rộng từ Bắc vào Nam, những biến chuyển địa chính trị, địa văn hóa, cùng các thay đổi lớn về cấu trúc kinh tế, xã hội và quyền lực. Trong quá trình này, cộng đồng người Việt không chỉ đạt được những thành tựu quan trọng mà còn trải qua sự biến đổi sâu sắc về bản sắc và tư duy, khi phải thích nghi và hòa nhập với các vùng đất mới. Qua đó, chuyên đề không chỉ phản ánh sự hình thành và phát triển của một quốc gia độc lập mà còn giúp học viên hiểu rõ ý chí tự cường và tinh thần đoàn kết dân tộc, vượt qua mọi khác biệt vùng miền để tạo nên một bản sắc chung.
Chuyên đề 4: Người Việt, tiếng Việt, tâm lý và bản sắc Việt Nam
Chuyên đề “Người Việt, tiếng Việt, tâm lý và bản sắc Việt Nam” mở ra một cuộc đối thoại sâu sắc về những giá trị cốt lõi làm nên con người Việt, từ ngôn ngữ, tâm lý đến bản sắc dân tộc. Tiếng Việt, với vẻ đẹp biểu đạt phong phú và sự linh hoạt độc đáo, được ví như linh hồn của dân tộc, là sợi dây gắn kết cộng đồng qua bao biến động lịch sử. Không dừng lại ở đó, chuyên đề còn phân tích tâm lý đặc trưng của người Việt, từ sự linh hoạt trong lối sống nông nghiệp lúa nước đến tư duy “trọng tình, nể mặt” – vừa là điểm mạnh, vừa đặt ra những thách thức trong bối cảnh hiện đại.
Ở chuyên đề này, học viên được dẫn dắt để thấu hiểu sâu sắc các giá trị văn hóa như tinh thần cộng đồng, lòng yêu nước, đồng thời nhận diện những khó khăn khi bản sắc dân tộc phải đối mặt với làn sóng toàn cầu hóa. Chuyên đề cũng mang lại góc nhìn ứng dụng thực tiễn, giải mã cách người Việt vận hành xã hội, quản lý gia đình và thích ứng trong các mối quan hệ, từ đời sống cá nhân đến môi trường doanh nghiệp. Qua đó, học viên nhận ra rằng tri thức về quá khứ không chỉ để hiểu lịch sử mà còn là chìa khóa quan trọng giúp chúng ta định hướng và ứng phó hiệu quả với thế giới hiện tại.
Chuyên đề 5: Văn hóa tính dục Việt Nam
Văn hóa tính dục ở Việt Nam từ xưa đến nay luôn là một chủ đề còn mang tính nhạy cảm và nhiều cấm kỵ. Tuy nhiên, vượt lên khỏi những định kiến, chuyên đề 5 đã đem lại cho học viên một bức tranh tổng quan và sinh động về khía cạnh này trong đời sống văn hóa, xã hội Việt Nam. Có thể kể đến một số nội dung thú vị như: những nguyên tắc và quy chuẩn chi phối đời sống tính dục của con người, quan niệm về vẻ đẹp của nam và nữ giới trong mắt nhau, cũng như cách những khát khao tình cảm và dục vọng được phản ánh qua tranh tượng, văn chương. Bên cạnh đó, chuyên đề còn đề cập đến những hiện tượng ít được nhắc đến, như câu chuyện hậu cung của những người phụ nữ sống trong sự chờ đợi mòn mỏi, hay sự lưu thông và trao đổi của các “hàng hóa tính dục” trong bối cảnh xã hội đương thời.
Chuyên đề 6: Một trăm cái lý không bằng một tí cái tình: Người Việt và luật pháp
Chuyên đề “Người Việt và luật pháp” đi sâu phân tích mối quan hệ phức tạp nhưng cũng rất đặc trưng giữa người Việt và hệ thống luật pháp qua các thời kỳ lịch sử. Từ tư duy truyền thống đề cao nguyên tắc “trọng tình hơn lý” cho đến sự hình thành và vận hành của các bộ luật thời phong kiến, chuyên đề làm rõ cách thức luật pháp được xây dựng như một công cụ quản trị nhà nước, đồng thời phản ánh rõ nét đặc điểm văn hóa và tâm lý cộng đồng. Người Việt, vốn coi trọng các mối quan hệ xã hội và sự linh hoạt trong ứng xử, đã để lại dấu ấn sâu sắc trong cách luật pháp được áp dụng, khiến hệ thống luật không chỉ mang tính nguyên tắc mà còn linh hoạt để phù hợp với hoàn cảnh thực tế.
Ngoài việc tái hiện bức tranh về vai trò và ảnh hưởng của luật pháp trong xã hội, chuyên đề còn đặt ra những câu hỏi đầy thách thức và ý nghĩa thời đại: Vì sao người Việt vừa tôn trọng sự công bằng của luật pháp lại vừa thường xuyên tìm cách “vận dụng” luật theo hướng linh hoạt? Điều gì khiến tư duy pháp lý vẫn là một trở ngại lớn trong quá trình hiện đại hóa và xây dựng một nhà nước pháp quyền? Những nội dung này không chỉ giúp hiểu rõ hơn về cách thức vận hành của luật pháp trong lịch sử mà còn mở ra góc nhìn sâu sắc về hành trình hoàn thiện hệ thống pháp lý trong bối cảnh Việt Nam hiện nay.
Khóa học không chỉ là nơi truyền thụ kiến thức, mà còn là một hành trình khám phá nội tâm, kết nối sâu sắc mỗi học viên với bản thân, cộng đồng và cội nguồn văn hóa dân tộc. Mỗi chuyên đề được thiết kế tỉ mỉ, không chỉ giải đáp những câu hỏi lớn về lịch sử, văn hóa mà còn khơi dậy tinh thần sáng tạo và tư duy phản biện – những yếu tố then chốt của giáo dục khai phóng. Đây là cơ hội để mỗi cá nhân nhìn lại, đánh giá vai trò và trách nhiệm của mình trong việc gìn giữ, phát huy những giá trị truyền thống.
Trong mỗi khóa học, Libero không chỉ dừng lại ở việc cung cấp kiến thức, mà còn là gửi gắm những giá trị nền tảng của giáo dục khai phóng. Những giá trị này không chỉ được lồng ghép trong nội dung bài giảng, mà còn thể hiện qua cách tiếp cận, phương pháp giảng dạy và bầu không khí học tập cởi mở. Đường về bản sắc Việt Nam chính là một minh chứng cho tầm nhìn khai phóng mà Viện Libero theo đuổi. Mỗi bài giảng là một hành trình khám phá tri thức, đồng thời cũng là chiếc cầu nối đưa học viên trở về với chiều sâu lịch sử, văn hóa dân tộc. Quan trọng hơn, nó đánh thức ý thức trách nhiệm với cội nguồn, từ đó giúp mỗi người khám phá bản sắc riêng trong một thế giới không ngừng biến đổi. Đây không chỉ là một khóa học, mà là một trải nghiệm khai phóng toàn diện, nơi tri thức và ý thức cộng đồng hòa quyện, định hình những giá trị bền vững cho mỗi người học.
Khóa học ‘Đường về bản sắc Việt Nam’ khép lại nhưng những giá trị mà nó mang lại chắc chắn sẽ còn lan tỏa lâu dài. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn các giảng viên – những người đã tận tâm truyền đạt tri thức, và các học viên – những người đã nhiệt tình tham gia, cùng chung tay tạo nên một hành trình đầy ý nghĩa.
Viện Libero cam kết tiếp tục sứ mệnh khai phóng, mang đến nhiều chương trình giáo dục giá trị trong tương lai. Đừng quên theo dõi fanpage và website của Viện để cùng đồng hành trong những hành trình tri thức tiếp theo.
