Buổi tọa đàm diễn ra vào một buổi sáng chủ nhật Hà Nội gió lạnh nhưng căn phòng diễn ra sự kiện đã không còn một chỗ trống. Với sự tham gia của TS Vũ Đức Liêm, Giảng viên, Tiến sĩ ngành Lịch sử (Đại học Hamburg) trong vai trò người dẫn chuyện cùng khách mời là TS Ngô Di Lân, Tác giả cuốn sách “Trò chơi quyền lực”, “Canh bạc AI” và “1% mỗi ngày”, Tiến sĩ ngành Quan hệ Quốc tế (Đại học Brandeis, Mỹ). Hai chuyên gia, hai lăng kính – lịch sử và chiến lược, quá khứ và tương lai – đã mang đến một không gian đối thoại sâu sắc và đa chiều, giúp người nghe không chỉ hiểu “trò chơi quyền lực” đang diễn ra, mà còn định vị được vai trò của Việt Nam trong một thế giới đầy biến động.
Chương trình thu hút hơn 50 khách tham dự. Mở đầu chương trình, TS. Vũ Đức Liêm – người dẫn chuyện chính của buổi toạ đàm – chia sẻ với một hình ảnh đầy chất thơ: “Khi mùng một Tết độ nóng có thể lên tới 31ºC, thì không chỉ thời tiết, mà cả bản sắc một thành phố cũng đang bị đe dọa.” Từ hình ảnh đó, ông dẫn dắt buổi trao đổi về “trò chơi quyền lực” – một cuộc chơi ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của đời sống hiện đại. 

Trong phần giới thiệu về cuốn sách Trò chơi quyền lực, TS. Ngô Di Lân bắt đầu bằng một phần giới thiệu ngắn gần như là trò chuyện hơn là diễn thuyết. Anh nói thẳng về lý do viết sách, không vòng vo: rằng thị trường sách địa chính trị ở Việt Nam đã quá quen với những bản dịch — từ Tim Marshall đến Henry Kissinger, Zbigniew Brzezinski hay Fareed Zakaria — nhưng rất hiếm khi có một người Việt thử bước vào sân chơi đó bằng chính ngôn ngữ, trải nghiệm và tư duy của mình.

“Tôi nghĩ: tại sao không? Nếu mình là người Việt, được đào tạo bài bản, hiểu ngôn ngữ học thuật quốc tế, thì tại sao lại không thử viết một cuốn sách kiểu đó? Không phải để bắt chước họ, mà để cho thấy tác giả Việt cũng có thể góp tiếng nói riêng vào những cuộc thảo luận toàn cầu.” Và anh quyết định viết cuốn sách mà mình muốn được đọc.
Trò chơi quyền lực ra đời như một bản đồ tư duy gọi mở: nó không nhằm trình bày một hệ thống học thuật, mà mở ra nhiều con đường nhìn cho người đọc. Bằng ngôn ngữ hiện đại, hài hước mà chính xác, cuốn sách giúp bất kỳ ai – dù ở vai trò cá nhân, doanh nghiệp hay quốc gia – có thể nhận diện và định vị lại mình trong bối cảnh toàn cầu hỗn loạn. Khái niệm trật tự thế giới thường được nói đến như một cấu trúc ổn định, nhưng Trò chơi quyền lực không đi theo hướng đó. Trong cách nhìn của tác giả, trật tự thế giới là một sản phẩm tạm thời — một khoảnh khắc cân bằng tương đối giữa những mảng quyền lực lớn, chứ không phải một thiết kế mang tính lý tưởng có thể duy trì mãi mãi.
Tuy nhiên, cuốn sách cũng không rơi vào cái bẫy của chủ nghĩa hiện thực cứng nhắc. Những chương sau đó mở ra nhiều yếu tố có vai trò hết sức đáng kể trong trò chơi quyền lực này: câu chuyện quốc gia, niềm tin lịch sử, vai trò của chiến tranh, sự bất định ngày càng lớn của trật tự thế giới, và đặc biệt là ảnh hưởng ngày một rõ nét của công nghệ — đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI). Không phải để phủ định vai trò của quyền lực truyền thống, mà để đặt câu hỏi: nếu cấu trúc quyền lực đang thay đổi trong âm thầm, thì liệu chúng ta có đang hiểu đúng bản chất của cuộc chơi? Cuốn sách cũng tập trung vào việc bóc tách những điều kiện dẫn đến sự tan rã — và từ đó, đưa ra câu hỏi thực sự cấp bách: nếu một chu kỳ mới đang hình thành, liệu chúng ta có đang đứng trước ngưỡng của một cuộc đối đầu toàn diện? Hay có thể tồn tại một con đường tránh được định mệnh lặp lại của lịch sử?

Tiếp nối phần giới thiệu sách, cuộc trò chuyện giữa TS. Vũ Đức Liêm và TS. Ngô Di Lân đi sâu vào những trăn trở lớn của thời đại: thế giới đang dịch chuyển theo chiều hướng nào, quyền lực được tái cấu trúc ra sao, và Việt Nam đứng ở đâu trong bức tranh đó.

TS. Liêm gợi mở bằng một hình ảnh mang tính biểu tượng: trò chơi quyền lực là một cuộc chơi không có trọng tài, nơi các siêu cường vừa là người chơi, vừa tự định nghĩa luật lệ theo lợi ích riêng. TS. Ngô Di Lân tiếp lời bằng những phân tích sắc bén về trật tự quốc tế hiện nay: thay vì một cực hay hai cực như trong Chiến tranh Lạnh, thế giới đang vận hành theo hướng đa cực – đa trung tâm. Công nghệ, thông tin và khả năng tiếp cận tri thức lan tỏa quá nhanh khiến quyền lực không còn tập trung tuyệt đối vào một vài quốc gia như trước.

Tuy vậy, luật chơi vẫn đầy bất công. Các quốc gia lớn có thể diễn giải lại luật khi cần, trong khi các quốc gia nhỏ phải vừa tuân thủ, vừa linh hoạt tận dụng khoảng trống. Trong thế giới ấy, TS. Di Lân cho rằng Việt Nam cần nhận diện rõ giới hạn và thế mạnh của mình: không cố làm siêu cường, nhưng phải là người chơi khôn ngoan – biết chờ đợi, biết gài cờ, và quan trọng hơn cả là biết mình có gì để đóng góp.

Phần hỏi đáp diễn ra sôi nổi với nhiều câu hỏi sâu sắc từ người tham dự. Một trong những câu hỏi đầu tiên xoáy vào lựa chọn ngôn ngữ: tại sao tác giả dùng từ “trò chơi quyền lực” chứ không phải là “tham vọng quyền lực”? TS. Ngô Di Lân lý giải rằng “trò chơi” thể hiện tính bất định, không cân xứng và đầy toan tính – một khung hình thực tế hơn nhiều so với khái niệm lý tưởng hóa “tham vọng”.

Một khán giả làm việc trong lĩnh vực văn hóa đặt câu hỏi về quyền lực mềm: liệu Việt Nam có thể học theo mô hình Hàn Quốc, sử dụng văn hóa để gia tăng ảnh hưởng toàn cầu? TS. Di Lân cho rằng Việt Nam hoàn toàn có tiềm năng, nhưng cần xác định rõ bản sắc riêng: một đất nước ổn định, nhân văn, dễ sống, có chiều sâu lịch sử – thay vì sao chép mô hình của bất kỳ ai.

Câu hỏi cuối cùng đặt ra một thách thức lớn: Việt Nam có thể trở thành cường quốc tập trung không? TS. Di Lân thẳng thắn: để làm được điều đó, Việt Nam cần không chỉ tự chủ về chiến lược, mà còn phải chủ động đóng góp các sáng kiến cụ thể, có sức lan tỏa khu vực và được quốc tế thừa nhận. Chính sách đối ngoại hiện tại – linh hoạt, không nghiêng hẳn về một bên, luôn sẵn sàng đối thoại – chính là nền tảng đầu tiên cho hành trình đó.

Buổi tọa đàm khép lại trong không khí ấm áp và nhiều suy ngẫm. Những chia sẻ từ hai diễn giả không chỉ mở rộng kiến thức, mà còn khơi dậy tinh thần tự soi chiếu và trách nhiệm công dân trong một thế giới bất ổn. “Quyền lực không ở đâu xa,” TS. Vũ Đức Liêm nhấn mạnh, “nó ở trong cách ta nhìn thế giới, và quyết định sẽ hành động như thế nào với điều mình thấy.”

Sự kiện là một khởi đầu ấn tượng cho chuỗi hoạt động học thuật và đối thoại mà Viện Libero hướng tới: nơi kết nối tri thức liên ngành, tư duy phản biện, và những khát vọng khai phóng của người trẻ Việt Nam.