Phần 1: Bản chất của lãnh đạo (leadership)

Phần 2: Quy trình lãnh đạo

Phần 3: Quá trình trở thành lãnh đạo

Phần 4: Cách tiếp cận dựa trên đặc điểm để lãnh đạo

Phần 5: Các cách tiếp cận hành vi đối với lãnh đạo

Phần 6:Các cách tiếp cận tình huống lãnh đạo

Phần 7: Các yếu tố thay thế và trung hòa vai trò lãnh đạo

Phần 8:Lãnh đạo biến đổi, lãnh đạo có tầm nhìn và lãnh đạo lôi cuốn

Các tiêu đề thường xuất hiện trên các tạp chí kinh doanh phổ biến như Fortune và Business Week nhấn mạnh về một phong trào lớn đang diễn ra trong thế giới kinh doanh. Các tổ chức đang được tái cấu trúc, và các công ty mạng, ảo và mô-đun đang nổi lên. Người ta nói về các tổ chức xuyên quốc gia, công ty không ranh giới và tổ chức hậu phân cấp. Đến cuối thập kỷ này, các tổ chức mà chúng ta sẽ làm việc và cạnh tranh có thể sẽ khác xa so với những gì chúng ta biết hôm nay.

Quá trình chuyển đổi này sẽ không dễ dàng; sự bất ổn thường dẫn đến sự kháng cự. Chúng ta bị thúc đẩy bởi tư duy tuyến tính và hợp lý, khiến chúng ta tin rằng “chúng ta có thể đến được đó từ đây” bằng cách thực hiện một số thay đổi dần dần trong con người và những gì chúng ta đang làm hiện tại. Các khuôn mẫu hiện tại định hình nhận thức của chúng ta và dẫn dắt suy nghĩ của chúng ta. Việc vứt bỏ các khuôn mẫu đã phục vụ chúng ta tốt trong quá khứ không phải là điều dễ dàng.

Nhìn lại cho thấy thập kỷ vừa qua đã được đặc trưng bởi sự thay đổi nhanh chóng, cạnh tranh gay gắt, bùng nổ công nghệ mới, hỗn loạn, biến động và mức độ không chắc chắn cao. Một cái nhìn lướt qua về bối cảnh kinh doanh hiện tại cho thấy xu hướng này sẽ không sớm biến mất. Theo Giáo sư Jay A. Conger từ Đại học McGill của Canada, “Trong những thời kỳ chuyển đổi lớn, vai trò lãnh đạo trở nên cực kỳ quan trọng. Lãnh đạo, về cơ bản, mang lại cho chúng ta một con đường tự tin và hướng đi khi chúng ta đi qua sự hỗn loạn dường như không có trật tự. Tầm cỡ của những thay đổi ngày nay sẽ đòi hỏi không chỉ nhiều lãnh đạo hơn mà còn cả các hình thức lãnh đạo mới hơn.”
Theo Conger, hai lực lượng chính đang định hình tài năng của thế hệ lãnh đạo tiếp theo. Lực lượng đầu tiên là môi trường bên ngoài của tổ chức. Cạnh tranh toàn cầu đang tạo ra một số yêu cầu lãnh đạo độc đáo. Lực lượng thứ hai là sự đa dạng ngày càng tăng trong môi trường nội bộ của các tổ chức. Sự đa dạng sẽ thay đổi mối quan hệ giữa các thành viên tổ chức, công việc và tổ chức theo những cách thách thức, khó khăn nhưng cũng rất tích cực.

Lãnh đạo của ngày mai sẽ như thế nào? Giáo sư Conger cho rằng các nhà lãnh đạo hiệu quả trong thế kỷ 21 sẽ phải là những người có khả năng chiến lược và tận dụng cơ hội; chỉ những nhà lãnh đạo có tầm nhìn tổ chức mới tìm ra cơ hội chiến lược trước đối thủ. Họ sẽ phải có nhận thức toàn cầu; với 80% các tổ chức ngày nay đối mặt với sự cạnh tranh nước ngoài, kiến thức về thị trường nước ngoài, kinh tế toàn cầu và địa chính trị là rất quan trọng. Họ sẽ phải có khả năng quản lý một tổ chức phi tập trung cao độ; xu hướng hướng tới các tổ chức có mức độ tham gia cao sẽ gia tăng khi môi trường đòi hỏi sự nhanh chóng, linh hoạt, học hỏi và tinh gọn. Họ sẽ phải nhạy cảm với sự đa dạng; trong vài năm đầu của thế kỷ 21, ít hơn 10% những người tham gia lực lượng lao động ở Bắc Mỹ sẽ là nam giới da trắng Anglo-Saxon, và những người phụ nữ, dân tộc thiểu số và người nhập cư mới tham gia sẽ mang theo những nhu cầu và quan tâm rất khác nhau. Họ sẽ phải có khả năng tương tác tốt; một lực lượng lao động đa dạng sẽ yêu cầu một nhà lãnh đạo cực kỳ nhạy bén và nhạy cảm với các kỳ vọng và nhu cầu đa văn hóa. Họ sẽ phải là những người xây dựng cộng đồng tổ chức; công việc và tổ chức sẽ trở thành một nguồn quan trọng trong việc thỏa mãn nhu cầu, và trong quá trình này, các nhà lãnh đạo sẽ được kêu gọi giúp xây dựng cộng đồng này để các thành viên tổ chức phát triển cảm giác sở hữu đối với tổ chức và sứ mệnh của nó.

Cuối cùng, cần lưu ý rằng lý thuyết về lãnh đạo và nghiên cứu thực nghiệm là một quá trình đang diễn ra. Trong khi nghiên cứu về các đặc điểm, hành vi và các mô hình ngẫu nhiên của lãnh đạo cung cấp cho chúng ta nhiều hiểu biết về lãnh đạo, bức tranh vẫn chưa hoàn chỉnh. Trong 15 năm qua, nhiều lý thuyết lãnh đạo mới đã xuất hiện; trong đó có lý thuyết trao đổi lãnh đạo-thành viên, lý thuyết lãnh đạo ngầm, lý thuyết tân lôi cuốn, lý thuyết lãnh đạo dựa trên giá trị, và lãnh đạo có tầm nhìn, mỗi lý thuyết theo thời gian sẽ đóng góp vào kho kiến thức của chúng ta về lãnh đạo và quá trình lãnh đạo.

Các nhà lãnh đạo của tổ chức trong thế kỷ 21 sẽ đối mặt với những thách thức khổng lồ và những cơ hội tự hoàn thiện bản thân và thỏa mãn vô cùng. Thách thức và phần thưởng chờ đợi những nhà lãnh đạo hiệu quả thực sự tuyệt vời!

— Nguồn dịch: Cuốn sách Organizational Behavior trên Openstax