Giáo dục các nhà lãnh đạo: Câu chuyện của một trường giáo dục khai phóng ở châu Phi

Giám đốc đại học Ashesi – Patrick Awuah cho biết, giáo dục khai phóng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các nhà lãnh đạo thực thụ – bởi vì nó xây dựng các kỹ năng ra quyết định, khuôn khổ đạo đức và tầm nhìn rộng lớn. Bản thân Awuah đã rời bỏ sự nghiệp tại Microsoft ở Mỹ để thành lập một trường nghệ thuật tự do ở châu Phi: Đại học Ashesi, tại quê hương Ghana. Anh đã có một cuộc nói chuyện đầy đam mê về ước mơ, thực hiện và dẫn dắt trên TEDTalks.

Câu chuyện của Patrick Awuah

Patrick Awuah, giống như nhiều người châu Phi khác, đang cố gắng đóng góp cho sự phục hưng ở lục địa này. Anh cho rằng, sự chuyển đổi ở châu Phi thực sự đặt ra một bài toán cho giới lãnh đạo. Châu Phi chỉ có thể được thay đổi bởi những nhà lãnh đạo khai phóng. Việc giáo dục các nhà lãnh đạo của mình là cơ bản để tiến bộ trên lục địa này.

Lãnh đạo, trong quan điểm của Patrick Awuah, không chỉ nói về các nhà lãnh đạo chính trị mà là giới thượng lưu – những người đã được đào tạo, có công việc là người bảo vệ xã hội của họ. Các luật sư, thẩm phán, cảnh sát, bác sĩ, kỹ sư, công chức – đó là những nhà lãnh đạo. Quyết định của họ, hành động của họ quan trọng. Và khi họ thất bại, một quốc gia sẽ bị thiệt hại theo đúng nghĩa đen. Chính vì vậy, họ cần được thụ hưởng một nền giáo dục đúng đắn.

Patrick Awuah chia sẻ kinh nghiệm đáng nhớ và quan trọng đầu tiên của với vai trò lãnh đạo ở Ghana xảy ra khi anh mới chỉ 16 tuổi. Thời điểm đó, anh gặp phải một yêu cầu vô lí từ hai người lính sau khi quê hương anh vừa trải qua một cuộc đảo chính quân sự. Do họ chỉ làm theo lệnh của cấp trên nên các quyết định có phần cứng nhắc. Thu hết lòng dũng cảm, chàng trai 16 tuổi đã lên tiếng và thật may mắn, anh nhận được sự giúp đỡ từ một người phi công khác cũng gặp trường hợp tương tự. Kết quả là, họ được thả.

Một vài năm sau sự kiện này, anh rời Ghana với học bổng để đến trường Cao đẳng Swarthmore để học tập. Đó là một luồng không khí mới. Giảng viên ở đây không muốn anh ghi nhớ thông tin và lặp lại với chúng như anh đã từng ở Ghana. Họ muốn người học suy nghĩ chín chắn, biết cách phân tích và quan tâm đến các vấn đề xã hội. Trong các lớp học kinh tế, anh đạt điểm cao vì sự hiểu biết của mình về kinh tế học cơ bản. Nhưng Patrick học được một điều sâu sắc hơn thế, đó là các nhà lãnh đạo – những người quản lý nền kinh tế Ghana – đã đưa ra những quyết định tồi tệ, đẩy nền kinh tế của họ đến bờ vực sụp đổ. Và đây là bài học một lần nữa – lãnh đạo quan trọng. Vô cùng quan trọng.

Nhưng anh không thực sự hiểu hết những điều đó khi còn ở Swarthmore. Patrick đã có một chút băn khoăn, nhưng không hoàn toàn nhận ra điều đó cho đến khi anh bước ra nơi làm việc và đến làm việc tại Tập đoàn Microsoft.

Anh trở thành một phần của nhóm học tập, tư duy có công việc thiết kế và triển khai phần mềm mới tạo ra giá trị trên thế giới. Điều đó thật tuyệt. Thời điểm ấy, Patrick nhận ra điều gì đã xảy ra với anh ở Swarthmore, sự chuyển đổi – khả năng đối mặt với các vấn đề, các vấn đề phức tạp và thiết kế các giải pháp cho những vấn đề đó. Khả năng sáng tạo là thứ có sức mạnh nhất có thể xảy ra đối với một cá nhân. Và anh là một phần của điều đó.

Khi Patrick Awuah còn ở Microsoft, doanh thu hàng năm của công ty đã lớn hơn GDP của Cộng hòa Ghana. Và tất nhiên, nó vẫn tiếp tục. Khoảng cách thậm chí ngày càng rộng kể từ khi anh rời đi.

Lý giải thực tế này, anh cho rằng, bản thân những người ở đó rất chăm chỉ, kiên trì, sáng tạo và được trao quyền. Nhưng cũng có một số yếu tố bên ngoài tác động lên họ như: thị

Và thật tuyệt vời khi nhìn thấy những lời hứa về điều có thể xảy ra nếu chúng ta đào tạo trường khai phóng, pháp quyền, cơ sở hạ tầng. Những thứ này được cung cấp bởi các tổ chức được điều hành bởi những người mà anh gọi là: “Lãnh đạo”. Tất nhiên, những nhà lãnh đạo đó không xuất hiện một cách tự phát. Họ được đào tạo để làm công việc của họ.

Lần đầu tiên, Patrick nhận thấy châu Phi quan trọng đối với anh hơn bao giờ hết. Bởi vì anh nhận ra rằng tình trạng của lục địa Châu Phi sẽ quan trọng đối với các thế hệ tương lai. Tình trạng của thế giới phụ thuộc rất nhiều vào những gì đang xảy ra với Châu Phi, theo như những gì anh lo ngại.

Tạo ra những biến chuyển

Có một thực tế mà Patrick Awuah phải đối mặt, tạm gọi là “khủng hoảng tiền kiếp”, châu Phi là một mớ hỗn độn. Somalia đã tan rã thành vô chính phủ. Rwanda đang ở trong sự tàn phá của cuộc chiến tranh diệt chủng. Theo như nhận định của anh, dường như đó là một hướng đi sai lầm, và anh cần phải quay lại giúp đỡ. Vì vậy, sau khi đính hôn, anh trở lại Ghana, nói chuyện với nhiều người, cố gắng hiểu điều gì các vấn đề thực sự tồn tại. Và ba điều liên tục xuất hiện cho mọi vấn đề: tham nhũng, thể chế yếu kém và những người điều hành chúng – những người lãnh đạo.

Ba vấn đề thực sự nan giải. Nhưng thay vì lo sợ và “thậm chí không thử”, anh đã đặt ra câu hỏi, “Chà, những nhà lãnh đạo này đến từ đâu? Ghana thì sao lại sản sinh ra những nhà lãnh đạo thiếu đạo đức hoặc không có khả năng giải quyết vấn đề?” Vì vậy, anh đã đi xem xét những gì đang xảy ra trong hệ thống giáo dục của Ghana. Học vẹt – từ tiểu học đến cao học, rất ít chú trọng đến đạo đức, và sinh viên điển hình tốt nghiệp từ một trường đại học ở Ghana có ý thức về quyền lợi hơn là tinh thần trách nhiệm. Điều này thật sai lầm.

Đối với Patrick, dường như mọi xã hội, đều phải có chủ ý về cách đào tạo những nhà lãnh đạo của mình. Và Ghana nói riêng hay toàn châu Phi cận Sahara nói chung, đều chú ý không đầy đủ. Vì vậy, đây là những gì anh đang làm bây giờ. Anh cố gắng mang trải nghiệm của bản thân tại Swarthmore về Châu Phi.

Các trường biệt nghệ khai phóng, nếu xuất hiện ở mọi quốc gia châu Phi, chắc chắn sẽ tạo ra một sự khác biệt rất lớn. Và điều mà Đại học Ashesi đang cố gắng làm là đào tạo ra một thế hệ lãnh đạo doanh nhân mới, có đạo đức. Họ gắng đào tạo những nhà lãnh đạo đặc biệt chính trực, những người có khả năng đối mặt với những vấn đề phức tạp, đặt những câu hỏi phù hợp và đưa ra những giải pháp khả thi.

Bản thân Patrick cũng thừa nhận rằng, có những lúc nó giống như một nhiệm vụ bất khả thi, nhưng anh tin vào sự thông minh của người học. Rằng nếu cho họ tham gia vào quá trình giáo dục, để họ thảo luận về những vấn đề thực tế mà họ phải đối mặt – mà cả xã hội phải đối mặt – và cung cấp cho họ những kỹ năng giúp họ tham gia vào thế giới thực, điều kỳ diệu sẽ xảy ra.

Những công dân có trách nhiệm

Thực tế đáng mừng là mọi sinh viên tại Đại học Ashesi đều làm công tác phục vụ cộng đồng trước khi họ tốt nghiệp. Đối với nhiều người trong số họ, đó là một trải nghiệm thay đổi cuộc đời. Những nhà lãnh đạo trẻ tương lai này đang bắt đầu hiểu được công việc thực sự của lãnh đạo, đặc quyền thực sự của lãnh đạo, đó là sau tất cả để phục vụ nhân loại.

Thậm chí, hội sinh viên của Ashesi đã từng bầu một phụ nữ làm người đứng đầu Hội sinh viên. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử của Ghana, một phụ nữ được bầu làm người đứng đầu Hội sinh viên tại bất kỳ trường đại học nào. Điều này không chỉ nói lên rất nhiều thứ về cô ấy mà còn về nền văn hóa đang hình thành trong khuôn viên trường. Hon 75% những người bạn cùng trang lứa đã bầu chọn cho cô ấy.

Những hy vọng được mở ra. Công ty West African cũng đánh giá cao những gì đang xảy ra với sinh viên của Ashesi. Cho đến nay, họ đã tốt nghiệp hai khóa sinh viên. Và tất cả một trong số các sinh viên ấy đều đã được nhận. Đại học Ashesi nhận được những báo cáo tuyệt vời từ công ty Ghana, công ty West African, và điều mà họ ấn tượng nhất là đạo đức làm việc. Bạn biết đấy, niềm đam mê dành cho những gì họ đang làm. Sự bền bỉ, khả năng đối phó với sự mơ hồ, khả năng giải quyết những vấn đề mà họ chưa từng thấy trước đây. Patrick nghĩ rằng các nhà lãnh đạo hiện tại và tương lai của châu Phi có một cơ hội đáng kinh ngạc để thúc đẩy một thời kỳ phục hưng lớn trên lục địa này. Đó là một cơ hội đáng kinh ngạc. Không có nhiều cơ hội như thế này trên thế giới.

Patrick Awuah tin rằng, châu Phi đã đạt đến điểm uốn với cuộc tuần hành của nền dân chủ và thị trường tự do trên khắp lục địa. Chúng ta đã đạt đến một thời điểm mà từ đó có thể hình thành một xã hội tuyệt vời trong vòng một thế hệ. Nó sẽ phụ thuộc vào khả năng lãnh đạo được truyền cảm hứng. Và cách Ashesi đào tạo các nhà lãnh đạo của mình sẽ tạo nên sự khác biệt.