Trước khi có khái niệm sức khỏe tâm thần, “vệ sinh tâm thần” (mental hygiên) là thuật ngữ được sử dụng trong thế kỷ 19 và 20 để chỉ tác động của các quá trình tinh thần lên sức khỏe tổng thể. Một phong trào về vệ sinh tâm thần đã được thành lập tại Hoa Kỳ vào năm 1908. Mục tiêu của phong trào này là vận động cho việc đối xử nhân đạo hơn với những người “bị bệnh tâm thần” hoặc những người mắc các bệnh lý về tâm thần. Bởi vì trong lịch sử, những người mắc bệnh tâm thần thường bị ngược đãi, bỏ bê và thiếu sự chăm sóc thích đáng.
Mặc dù sự kỳ thị đối với bệnh tâm thần vẫn tồn tại, ngày càng có nhiều người nhận ra tầm quan trọng của việc điều trị – chẳng hạn như liệu pháp tâm lý – để duy trì sức khỏe tâm thần, bất kể họ có mắc bệnh tâm thần hay không. Ngoài ra, rất nhiều nghiên cứu đã phát hiện ra rằng sức khỏe tâm thần tích cực có liên quan đến việc cải thiện chất lượng cuộc sống, bao gồm hiệu quả công việc tốt hơn, các mối quan hệ xã hội khắng khít hơn, thành tích học tập cao hơn và các mối quan hệ được cải thiện.
Đây là một bản tóm tắt tuyệt vời về lịch sử của sức khỏe tâm thần. Dưới đây là một vài điểm bổ sung thú vị khác:
- Các nền văn minh cổ đại: Có những ghi chép về những nỗ lực hiểu và điều trị các vấn đề về sức khỏe tâm thần có từ các nền văn minh cổ đại như Ai Cập, Hy Lạp và Ấn Độ. Những lời giải thích cho vấn đề sức khoẻ tâm thần thường dựa trên niềm tin siêu nhiên, huyền bí thường chiếm ưu thế và phương pháp chữa trị thường bằng phép thuật.
- Thời Trung cổ: Trong thời kỳ này, bệnh tâm thần thường được cho là do quỷ ám, bị chiếm hữu dẫn đến các phương pháp điều trị khắc nghiệt như trừ tà, pháp thuật. Thế kỉ 15-16, phụ nữ có xu hướng bị cho là phù thuỷ, điều trị bằng các hình phạt thể xác nhằm trục xuất quỷ dữ.
- Thế kỷ 17: Thế kỷ 17 chứng kiến quan niệm hành xử với người mắc chứng bệnh tâm thần như động vật, xiềng xích, đòn roi … (quan điểm người bệnh hành xử như động vật).
- Cải cách thế 18: chứng kiến một số cải cách trong chăm sóc sức khỏe tâm thần, với những nhân vật như Dorothea Dix ủng hộ việc điều trị nhân đạo hơn đối với những người mắc bệnh tâm thần. Thế kỷ 18 cũng có sự ra đời cuốn sách giáo khoa đầu tiên về sức khoẻ tâm thần (quan sát, tìm hiểu các bệnh về tâm trí)
- Thế kỷ 19: Điều trị nhân văn hơn, đề cao vai trò quản lý và môi trường thoải mái trong sự phục hồi, đưa bệnh nhân phục hồi hoà nhập cộng đồng …
- Sự phát triển của thế kỷ 20-21: Thế kỷ 20 đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ của phân tâm học, sự phát triển của các loại hình điều trị tâm thần (các loại thuốc mới, tâm lý trị liệu, can thiệp liên ngành …) và sự thành lập các ngành nghề về sức khỏe tâm thần như tâm thần học và tâm lý học, khoa học thần kinh.
Nhìn chung, lịch sử của sức khỏe tâm thần phản ánh sự hiểu biết ngày càng sâu sắc về sự phức tạp của tâm trí và sự chuyển hướng sang các phương pháp điều trị dựa trên bằng chứng và chăm sóc đầy lòng trắc ẩn.
Nguồn: Verywellmind, DrPhi Clinic
